ARO M461

RYS HISTORYCZNY  : Pierwszym modelem był IMS-57, nazwany inicjałami fabrycznymi (Intreprinderea Metalurgică de Stat) i rokiem jego wydania. W 1959 roku IMS-57 został zastąpiony przez M59, co było znacznym ulepszeniem w stosunku do swojego poprzednika. Nowy model, M461, został wprowadzony w 1964 roku. Eksport M461 rozpoczął się w 1965 roku do Chin i Kolumbii (2000 sztuk). Dzięki ulepszeniom technologii i osiągów, do 1975 roku wyprodukowano około 80 233 pojazdów M461, z czego 46 549 zostało wyeksportowanych, a reszta była używana przez armię rumuńską. Ostatecznie został zastąpiony przez pojazdy ARO serii 24. Łącznie eksportowano te samochody do 55 krajów, przy czym w samym 1973 roku eksport wyniósł ok. 10 tys. sztuk

OPIS  : ARO M461

Projekt M461 był podobny do poprzednich modeli, ale każdy panel był inny, a samochody są wyraźnie różne. M461 miał ulepszony wygląd i wykończenia oraz przeprojektowaną mechanikę. Jego silnik miał cztery rzędowe cylindry, 70 KM (52 kW), maksymalną prędkość 100 km /h i  spalanie 17 l przy prędkości 80 km / h . M461 był bardzo dobry jak na swoje czasy, wygrywając kilka międzynarodowych konkursów: 1970 Forests Rally (Belgia), 1973 Sons of Beaches (Oregon). Aktualnie około 3000 szt  M461 jest nadal użytkowane na drogach w Rumunii, z bardzo aktywnym fan klubem. Oznaczenie „M” pochodziło od regionu Muscel, „4” oznaczało czwarty typ samochodu terenowego skonstruowany w IMS, a „61” – rok powstania prototypu. Dwudrzwiowe odkryte nadwozie, z dwoma ławkami wzdłuż burt w tylnej części, wizualnie identyczne z GAZ-69, nie podlegało zasadniczym zmianom. Najbardziej widoczną zmianą w stosunku do M59 i GAZ-69 było wprowadzenie pojedynczej szyby przedniej zamiast dzielonej, oraz sztywnych ramek okien w bocznych drzwiach, z przesuwanymi częściami szyb, zamiast brezentowych zakładanych boczków z szybami. Na bokach maski był metalowy stylizowany napis: „M461”. Szyba przednia nadal była składana na maskę, a tylna część nadwozia była nakrywana brezentowym dachem ze ściankami bocznymi (posiadającymi dodatkowe okienka boczne w porównaniu z GAZ-69) i tylną. Wewnątrz akumulator i bak paliwa o pojemności 70 l przeniesiono z lewej na prawą stronę, w związku z czym wystająca rura wlewu paliwa została przeniesiona z lewej na prawą ścianę nadwozia, za tylnymi kołami. Wprowadzono ponadto w pełni synchronizowaną skrzynię biegów, nowy mechanizm kierowniczy i ulepszono zawieszenie (nadal zależne, na resorach piórowych). Różnicę w stosunku do GAZa stanowiły także, podobnie jak w M59B, kołpaki na kołach i trzy otwory na korbę rozruchową pod atrapą chłodnicy. W Rumunii i ówczesnych krajach socjalistycznych, które były głównymi użytkownikami samochodów M461, były one używane głównie przez wojsko i rozmaite służby państwowe i gospodarki narodowej, jak straż pożarna, leśnictwo i inne. Samochody terenowe na ogół nie były tam natomiast sprzedawane dla użytkowników prywatnych. Istniały m.in. wersje pożarnicze z autopompą zamontowaną na zewnątrz, przed chłodnicą silnika. Samochody M461 odniosły spory sukces eksportowy – na rynkach cywilnych większy, niż oryginalne GAZ-69, dzięki lepszemu dostosowaniu do potrzeb użytkowników cywilnych i większej elastyczności producenta, który oferował także zamknięte zabudowy i opcjonalne importowane silniki Diesla. W 1972 roku M461 został pozytywnie oceniony w testach porównawczych samochodów terenowych organizowanych przez zachodnioniemiecki magazyn „Hobby”, wygrywając stosunkiem ceny do własności użytkowych.