SAN H01B

RYS HISTORYCZNY : autobus międzymiastowy, produkowany w latach 1958–1961 przez Sanocką Fabrykę Autobusów w Sanoku. Prace studialne nad autobusem San H01 rozpoczęto w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Motoryzacyjnego w Warszawie w 1952 roku, zaś w 1955 roku wykonano jego prototyp. Pracami kierował dr inż. Janusz Pawłowski, który stworzył ideę autobusowego nadwozia samonośnego. O wyborze tego rozwiązania zdecydował m.in. brak krajowych podzespołów jezdnych o odpowiedniej nośności oraz silnika o wystarczająco dużej mocy maksymalnej. Prototyp otrzymał robocze oznaczenia H01-S42-F01, oznaczające kolejno typ nadwozia, silnika i podwozia. Prototyp mieścił 43 pasażerów, w tym 8 na składanych siedzeniach w przejściu między fotelami. Konstrukcja bez ramowa przyczyniła się do zredukowania masy własnej autobusu do 4770 kg. Projekt dalej udoskonalano. W 1957 roku zakończono wytwarzanie w Sanoku autobusów Star N52, zaś od 1958 roku wdrożono do produkcji model oznaczony San H01, występujący w odmianie międzymiastowej (A) i miejskiej (B). Łącznie wyprodukowano 3659 sztuk autobusów San H01A.

OPIS  SAN H01B

Wersja miejska mogła pomieścić łącznie 50 pasażerów, w tym 33 na miejscach siedzących. Zastosowano dwie pary dwuskrzydłowych drzwi bocznych z mechanicznym systemem ich otwierania od wewnątrz, przy czym drzwi przednie obsługiwał kierowca, zaś drzwi tylne konduktor. Wręgowo-powłokową konstrukcję samonośną tego autobusu opatentowano. Charakterystyczną cechą wyróżniającą „Sany H01B” było zastosowanie aż trzech szyb w przedniej oraz tylnej ścianie nadwozia. Główna różnica między nimi polegała jednak na zastosowaniu w wersji przeznaczonej do komunikacji miejskiej mniejszej liczby siedzeń celem zwiększenia ogólnej pojemności pasażerskiej oraz zastosowania drzwi dwuskrzydłowych. Drzwi te nie były wtedy jeszcze automatyczne, a za ich obsługę odpowiadali: kierowca (obsługiwał drzwi przednie) i konduktor (obsługiwał drzwi tylne). Co ciekawe drzwi te nie otwierały się jak we współczesnych autobusach bowiem oba skrzydła otwierały się na jedną stronę. Obydwa modele właściwie nie różniły się pod względem technicznym. Wypada zaznaczyć, że były to pierwsze miejskie autobusy w Polsce. Natomiast słaby silnik powodował trudności w pokonywaniu wzniesień – nie raz pasażerowie musieli opuścić pojazd i wpychać go pod górę.  Łącznie wyprodukowano 800 sztuk autobusów San H01B. Niesprawdzone rozwiązania, niska jakość produkcji, fatalny stan dróg, a nade wszystko przeciążenia wynikające z przewozu dużo większych liczb pasażerów niż przewidywano spowodowały, że pojazdy wymagały częstych i kosztownych napraw, co przyczyniło się do szybkiego ich wycofania z eksploatacji. W 1961 roku zastąpiły je zmodernizowane pojazdy San H25 i H27. Do dnia dzisiejszego przetrwały prawdopodobnie tylko trzy egzemplarze z których jeden wyremontowany znajduje się w posiadaniu MPK w Krakowie,  drugi oczekuje na remont w kolekcji Kochamy Polską Motoryzację w Nowej Soli a trzeci jest w posiadaniu fabryki Autosan.