STUDEBAKER US-6

RYS HISTORYCZNY : Studebaker US-6 – samochód ciężarowo-terenowy, konstrukcji amerykańskiej, z okresu II wojny światowej. Firma Studebaker powstała w 1736 roku w miejscowości South Bend w stanie Indiana. Od 1902 roku produkowała samochody. Była jedną z największych amerykańskich firm produkujących samochody osobowe. Pod koniec lat 30. XX w. zaczęła odnosić również sukcesy w produkcji samochodów ciężarowych. Były one budowane na zamówienie armii amerykańskiej. Kontrakty na dostawy podpisały także: Francja, Belgia, Holandia oraz Chiny. Samochód ciężarowy Studebaker US-6 został skonstruowany w 1941 roku w oparciu o założenia armii amerykańskiej. Podobne samochody powstały wtedy także w zakładach GMC i International. US-6 wyróżniał się jednak niezwykle trwałym oraz mocniejszym silnikiem Herkules JXD. Po podpisaniu ustawy Lend-Lease Act, model ten stał się podstawowym samochodem ciężarowym oferowanym sojusznikom. Z prawie 200 000 wyprodukowanych egzemplarzy ponad 100 000 trafiło do ZSRR. Pośrednio, od Armii Czerwonej, dużą ich liczbę tych ciężarówek otrzymały jednostki Ludowego Wojska Polskiego. Egzemplarze produkowane od grudnia 1942 do marca 1943, posiadały otwartą kabinę kierowcy typu African. W większości trafiły one do Związku Radzieckiego. Produkcja samochodów Studebaker US-6, została zakończona wiosną 1945 roku.

OPIS  : STUDEBAKER US-6

Studebaker US-6 był produkowany w 13 odmianach (od U1 do U13) z dwoma rozstawami osi i napędem na 2 lub 3 osie. Cześć samochodów była wyposażona w wyciągarkę. Obok podstawowej wersji ciężarowej, wyprodukowano również niewielką liczbę cystern, wywrotek oraz ciągników siodłowych. Pomimo zewnętrznego podobieństwa do samochodu GMC CCKW, różniły się od swego konkurenta praktycznie wszystkim. Studebaker US-6 był wojskowym samochodem ciężarowo-terenowym o ładowności do 2,5 tony (podwyższonej później do 4 ton), z napędem 6×6 lub 6×4. Kabina kierowcy była 3-osobowa, dwudrzwiowa, metalowa, całkowicie zamknięta. Szyba przednia dzielona, podnoszona do góry w kierunku jazdy, wyposażona w dwie wycieraczki. W tylnej ścianie kabiny umieszczono małe owalne okienko. Do napędu służył silnik Herkules JXD, 6-cylindrowy, rzędowy, z zapłonem iskrowym, benzynowy, zasilany gaźnikiem dolnossącym Carter BBR-1-429S, czterosuwowy, dolnozaworowy, chłodzony cieczą, o pojemności 5240 cm³, moc 70 kW (95 KM) przy 2500 obr./min. Stopień sprężania 5,82:1 .Ponadto pojazd był wyposażony w sprzęgło jednotarczowe, suche. Skrzynię przekładniową z trzema przesuwkami, pięciobiegowa. Skrzynki rozdzielcza służące do przenoszenia ruchu obrotowego na mosty: przedni i tylny – umieszczone za skrzynią przekładniową. Przekładnie główne stożkowe z zębami spiralnymi. Półosie mostów typu odciążonego. Każdy most napędzany oddzielnym otwartym wałem Cardana z przegubami na łożyskach igłowych. Zawieszenie to most przedni zawieszony na ramie za pomocą resorów półeliptycznych. Dodatkowo zastosowane hydrauliczne amortyzatory dwustronnego działania. Tylne mosty zawieszone ruchomo z podłużnymi odwróconymi resorami półeliptycznymi i drążkami reakcyjnymi w gumowych tulejach. Koła przednie – tarczowe, pojedyncze. Koła tylne – tarczowe podwójne. Ogumienie o wym. 7,70-8,25×20. Hamulce  główne – bębnowe, na wszystkich kołach, ze wspomaganiem podciśnieniowym. Hamulec postojowy – taśmowy centralny na wale Cardana przy skrzynce rozdzielczej, uruchamiany mechanicznie. Samochód był wyposażony w skrzynia transportową , metalową o wymiarach wewnętrznych: 3660x2040x350 mm z przykryciem brezentowym i otwieraną tylną ścianką. Wewnątrz znajdują się podnoszone, drewniane ławki pozwalające na przewożenie 16 żołnierzy z pełnym wyposażeniem.

Wersje produkcyjne :

• U1 – pojazdy o rozstawie osi 376,0 cm, z napędem 6×6, bez wyciągarki. Produkcja w 1941 roku. Wyprodukowano 425 sztuk.
• U2 – pojazdy j.w., z wyciągarką. Produkcja w 1941 roku. Wyprodukowano 779 sztuk.
• U3 – pojazdy o rozstawie osi 412,0 cm, z napędem 6×6, bez wyciągarki. Produkcja 1941-1945. wyprodukowano 103 739 sztuk.
• U4 – pojazdy j.w., z wyciągarką. Produkcja 1941-1945. Wyprodukowano 18 779 sztuk
• U5 – cysterna o pojemności 2840 litrów o rozstawie osi 412,0 cm, z napędem 6×6, bez wciągarki. Produkcja 1941–1942 i 1945. Wyprodukowano 500 sztuk oraz 1425 w 1945.
• U6 – ciągnik siodłowy o rozstawie osi 376,0 cm z napędem 6×4, bez wciągarki. Produkcja 1942-1945. Wyprodukowano 8640 sztuk.
• U7 – pojazdy o rozstawie osi 412,0 cm, z napędem 6×4, bez wciągarki. Produkcja 1942-1945. Wyprodukowano 66 998 sztuk.
• U8 – pojazdy o rozstawie osi 412,0 cm, z napędem 6×4, z wciągarką. Produkcja 1942-1945. Wyprodukowano 12 104 sztuki.
• U9 – specjalne podwozie z rozstawem osi 412,0 cm, z napędem 6×6, bez wciągarki. Produkcja 1942-1943 i 1945. Wyprodukowano 1699 sztuk oraz 375 w 1945.
• U10 – U13 – wywrotki z rozstawem osi 376,0 cm, z napędem 6×6, z wciągarką lub bez. Produkcja w 1943. Wyprodukowano 400 sztuk.

Duża liczba ciężarówek Studebaker US6 została dostarczona do Związku Radzieckiego przez Korytarz Perski w Iranie w ramach amerykańskiego programu Lend-Lease. Ciężarówka spełniała wiele ważnych ról w służbie radzieckich sił zbrojnych podczas wojny, takich jak holowanie dział artyleryjskich i dział przeciwpancernych oraz transport żołnierzy na duże odległości. Był znany ze swojej ogólnej wytrzymałości i niezawodności, w tym zdolności do pracy na paliwie niskiej jakości. Radziecka Armia Czerwona uznała je również za odpowiednią platformę do przerobienia na wyrzutnie rakiet Katiusza, choć nie było to ich głównym przeznaczeniem. Ciężarówka stała się pieszczotliwie nazywana przez wojska radzieckie Studerem, a nawet została doceniona za jej znaczenie (dla radzieckiego wysiłku wojennego) przez Józefa Stalina, który wysłał osobisty list z podziękowaniami do Studebakera, w którym podziękował za doskonałą jakość US6 za służbę radziecką. Ciężarówki Studebaker US6 były również używane przez armię amerykańską przy budowie Ledo Road w Birmie i Alcan Highway w Ameryce Północnej podczas II wojny światowej. Naczepa 6×4 U6 była jedyną wersją ciągnika siodłowego w całej serii ciężarówek US6. Ciągniki siodłowe mają ograniczone osiągi terenowe, dlatego U6 został przystosowany do 5-tonowego obciążenia na ulepszonych drogach. Z tego samego powodu nie posiadały wciągarki montowanej z przodu.