ErAZ
Adres : ul. Nikolasa Adonc 0019 Erywań ARMENIA
Data założenia : 31 grudnia 1964
Data likwidacji : listopad 2002
ErAZ (ЕрАЗ – Erywańska Fabryka Samochodów) – armeńska (do 1991 r. Rosyjska) firma produkująca w latach 1966–2002 samochody dostawcze oraz minibusy, które stanowią popularny środek transportu w krajach byłego Związku Radzieckiego. Siedziba przedsiębiorstwa mieściła się w stolicy Armenii Erywaniu.
Zakład był budowany jako fabryka wózków widłowych Awtopogruzczik, lecz z końcem 1964 roku władze radzieckiego przemysłu motoryzacyjnego zdecydowały przystosować nowo budowany zakład do produkcji samochodów z nadwoziem furgonowym i 10 września 1965 Rada Ministrów Armeńskiej SRR zmieniła jej nazwę na Erewańskie Zakłady Samochodowe . Zbiegiem okoliczności, nazwa ErAZ odpowiadała armeńskiemu słowu „marzenie”. Podstawowym modelem był furgon ErAZ 762, stanowiący wersję mikrobusu RAF-977 zakładów RAF w Rydze. Pierwsze dwa furgony ErAZ-762 wyprodukowano w kwietniu 1966. Pod koniec tego roku oddano oficjalnie zakład do eksploatacji i w tym roku zbudowano ich 66. Planowano produkcję 2,5 tysiąca samochodów rocznie, lecz do 1968 roku możliwości produkcyjne wynosiły tylko 1000 samochodów. Przystąpiono następnie do rozbudowy fabryki. W 1970 roku pojawiło się w nowym zakładzie oprzyrządowanie do tłoczenia blach i linia produkcyjna i w 1973 roku możliwości produkcyjne sięgnęły 6500 samochodów. Po kolejnej rozbudowie zakładów i oddaniu w 1976 roku do użytku nowoczesnej podwieszanej linii produkcyjnej długości 1,7 km, produkcja wzrosła do 10 000, a w 1980 roku do 13 000. W 1982 roku wyprodukowano stutysięczny samochód (ErAZ-762W). W 1985 roku oddano do użytku nową linię produkcyjną długości 3,5 km. W 1987 roku osiągnięto szczyt produkcji 16 000 samochodów. Od przełomu lat 70. i 80. zakład współpracował z polską FSC w Lublinie. W 1986 po raz pierwszy produkcja zakładów była prezentowana za granicą – na Międzynarodowych Targach Poznańskich. W latach 90. fabryka ErAZ znalazła się w niepodległej Armenii i podobnie jak inne poradzieckie zakłady, musiała konkurować na wolnym rynku, w zmienionej sytuacji ekonomicznej i politycznej. Produkcja i sprzedaż spadła z powodu ogólnych problemów ekonomicznych związanych z inflacją, koniecznością sprowadzania części z zagranicy (innych krajów poradzieckich) i utrudnioną sprzedażą za granicą, połączonymi z niską jakością i przestarzałą konstrukcją samochodów. Próbowano rozszerzyć gamę modeli, produkując towarowo-osobowy model ErAZ-762WGP i od 1994 roku ciężarówkę skrzyniową z długą dwurzędową kabiną ErAZ-762WDP. Mimo to, w 1994 roku cała produkcja zakładów wyniosła 316 pojazdów, a w 1995 roku – 232. W 1995 roku zakończono produkcję modelu 762 i pozostawiono jedynie nowszy ErAZ 3730. W maju 1995 roku zakład sprywatyzowano i stał się spółką akcyjną. Mimo to, w 1997 roku zakłady ErAZ ogłosiły upadłość. Ostatecznie w 2002 roku wraz z upadkiem fabryki produkcja samochodów została zakończona.
