FIAT UNO

RYS HISTORYCZNY  : Fiat Uno I został zaprezentowany po raz pierwszy w 1983 roku. Oficjalna prezentacja nastąpiła 20 stycznia 1983 roku na przylądku Canaveral na Florydzie. Wersja Uno Turbo oferowana była w latach 1985–1989 . W ciągu 10 lat produkcji we Włoszech wyprodukowano 6 milionów egzemplarzy. W plebiscycie na Europejski Samochód Roku 1984 model zajął 1. Pozycję Auto było również produkowane w Brazylii (od października 1984 roku) i Argentynie. W Europie występował w wersji 3- oraz 5-drzwiowej. W Ameryce Południowej znany był również jako kombi o nazwie Elba (w Brazylii i Europie) lub Duna Weekend (na wielu pozostałych rynkach), 2 i 4-drzwiowy sedan o nazwie Premio oraz Duna (poza Brazylią). W 1989 roku samochód przeszedł pierwszy facelifting. Wersja Turbo dostępna była w latach 1989–1993. Fiat Uno po głębokim liftingu był produkowany w także Polsce przez Fiat Auto Poland w Bielsku-Białej (1994–2000) i Tychach (2000–2002), RPA i Turcji (Tofas od 1993). Łącznie w obu tych polskich miastach powstało 173 416 egzemplarzy Uno, z czego 144 826 w Bielsku-Białej. Tam też padł roczny rekord produkcji (w 1997 roku) – 30 316 egzemplarzy. Z chwilą zakończenia produkcji Uno w Tychach obliczono, że na świecie powstało 8,5 miliona. Drugi lifting Uno odbył się w 1995 roku i objął jedynie rynek Ameryki Południowej. Samochód eksportowany był także do Europy do 1997 roku pod marką Innocenti jako Innocenti Mille. Z kolei produkcja na wewnętrznym rynku brazylijskim trwała do 2004 roku, kiedy to przeprowadzono kolejny lifting. W międzyczasie, w 2001 roku samochód zmienił nazwę na Fiat Mille Fire. W 2009 roku łącznie z odmianami użytkowymi wyprodukowano 179 774 sztuki. Produkcja ostatecznie zakończyła się w 2010 roku, kiedy to przedstawiono drugą generację Uno – pierwszą, zupełnie nową od czasu prezentacji w 1983 roku.

OPIS  : FIAT UNO 

Nadwozie tego modelu było opracowane przez Giorgetto Giugiaro z firmy Italdesign Giugiaro. Wyposażano go w silniki (dane patrz niżej) benzynowe o pojemności 0,9, 1,0, 1,1, 1,3 i 1,5 dm³ oraz silniki wysokoprężne (1,3 (także jako TURBO) i 1,7 dm³). Silnik Diesla 1,3 dm³ opracowano na bazie benzynowego o tej samej pojemności. Przez 27 lat produkcji pierwszej generacji Fiata Uno, samochód przeszedł trzy duże modernizacje, z czego tylko jedna, pierwsza, dotyczyła europejskiego rynku. W 1989 roku samochód przeszedł pierwszy facelifting, w którym zmieniono wygląd zewnętrzny oraz wnętrze. Wymieniono także silniki – wersja 1,1 dm³ została zastąpiona nowym silnikiem FIRE (Fully Integrated Robotized Engine), a wersję 1,3 dm³ zastąpił model 1,4 dm³. Oba te silniki występowały w wersji TURBO. Występowała również poszukiwana przez koneserów bardzo szybka i komfortowa wersja z silnikiem 1,5 dm³, klimatyzacją, szyberdachem, szybami sterowanymi elektrycznie i welurową tapicerką. Z tym silnikiem była też oferowana skrzynia bezstopniowa CTX (Uno Selecta). Drugi lifting Uno odbył się w 1995 roku i objął jedynie rynek Ameryki Południowej. Zmieniły się przetłoczenia na drzwiach, a także wygląd pasa przedniego, który zyskał bardziej kanciaste lampy i inaczej ukształtowany zderzak. W 2004 roku Uno przeszło największą od 1989, trzecią w kolei modernizację. Pojawił się zupełnie nowy przedni pas z innymi reflektorami i zmodernizowanym zderzakiem. Zmieniono też wkłady tylnych lamp, a także przeniesiono tablicę rejestracyjną z klapy bagażnika na zderzak. W Brazylii samochód był sprzedawany z silnikiem benzynowo-alkoholowym o pojemności 1,0 dm³ pod nazwą „Fiat Mille Fire” (od 2001 roku), zaś w wersji eksportowej jako „Uno Fire” z silnikiem benzynowym 1,3 dm³. Poza Ameryką Południową, samochód dostępny był w niektórych krajach Afryki. Napędzany był również silnikiem z serii FireFlex 1.0, który przystosowany jest do popularnego w Ameryce Południowej paliwa – benzyny z dodatkiem alkoholu, jednak może być napędzany także benzyną i gazem. Fiat Uno w ciągu prawie 20 lat produkcji zdobył uznanie fachowców i przypadł do gustu milionom nabywców. Pojawienie się go poprzedzono wieloma zapowiedziami w środkach masowego przekazu – we włoskiej prasie co pewien czas, a za nią i w innych krajach, pojawiały się informacje, uzupełniane nawet zdjęciami prototypów, o przygotowanym przez Fiata nowym popularnym samochodzie. Stworzono atmosferę oczekiwania – trzeba przyznać skutecznie działającą na przyszłych odbiorców. Przeciekały wiadomości, że samochód powstanie we współpracy z Peugeotem, a w połowie 1981 roku w cenionym włoskim miesięczniku „Quattroruote” zamieszczono zdjęcie jeszcze zamaskowanego samochodu. Podano też jego nazwę: Uno. Nadwozie Fiata Uno opracowało biuro Centro Stile Fiat, ale jego stylistyka powstała w specjalistycznej firmie Ital Design – wyszła spod ręki świetnego projektanta Giorgetta Giugiara, który wcześniej wzorniczo opracował wiele nadwozi znanych marek samochodów, np. VW Passata, Scirocco i Golfa, Maserati Ghibli, Lancii Delty i Fiata Pandy (przy wielu okazjach Giugiaro powtarzał, że jest najbardziej dumny z projektu małego Fiata). Podczas licznych badań w tunelu aerodynamicznym wiele uwagi poświęcano nadaniu nadwoziu jak najbardziej opływowego kształtu. Bryła nadwozia miała bardzo dobre proporcje i wyglądała nadzwyczaj nowocześnie w porównaniu z wówczas spotykanymi nadwoziami innych pojazdów. Pomimo upływu wielu lat sylwetka Uno nie starzeje się. Warto również dodać, że opracowując nadwozie, Giugiaro wprowadził symboliczny znak Fiata w postaci czterech ukośnie umieszczonych listewek na atrapie chłodnicy. Giorgetto Giugiaro, kształtując bryłę nadwozia, chciał w niej uzyskać możliwie jak najwięcej miejsca w kabinie pasażerskiej. Z przodu udało się znakomicie – dwie osoby mogły wygodnie siedzieć na ocenianych wówczas jako dobrze ukształtowane fotelach. Na tylnej kanapie przewidziano co prawda miejsce dla trzech osób, ale wygodnie mogło tam siedzieć dwóch pasażerów (według producenta szerokość wnętrza na wysokości tylnych podłokietników wynosiła 1315 mm, więc na trzy osoby trochę za mało). Interesujące jest także to, że środek Uno był o 50 mm wyższy od wnętrza Pandy I, która wizualnie i wymiarowo miała większą wysokość całkowitą. Wynikało to z niżej położonej płyty podłogowej w Uno i innego zawieszenia kół niż w Pandzie I. Objętość bagażnika Uno wynosiła około 230 l, do wielkich więc on nie należał, ale dostęp do niego był łatwy. Niezbyt dużą pojemność kufra wyjaśniała architektura nadwozia, kończącego się niemal pionową tylną klapą. Więcej przedmiotów można było przewieźć po złożeniu tylnego siedzenia – wówczas pojemność bagażnika wzrastała do 970 l. Niestety, pomimo nowoczesnej konstrukcji i znacznego zmniejszenia liczby punktów spawalniczych nadwozie Uno szybko korodowało. W fachowych wydawnictwach wskazywano miejsca nadwozia, które należało okresowo zabezpieczyć antykorozyjnie, żeby auto mogło jak najdłużej pozostać w należytym stanie. Pod tym względem Uno przypominało samochody naszej rodzimej produkcji, które po opuszczeniu fabryki wymagały jeszcze dodatkowego zabezpieczenia antykorozyjnego. Jeśli właściciel tego nie zrobił (oczywiście, w autoryzowanym przez fabrykę punkcie!), tracił gwarancję na perforację blach nadwozia… Fiat Uno był doceniany przez fachowców i odbiorców. Wygrał prestiżowy konkurs na najlepszy europejski samochód „Car of the Year 1984” i w ciągu kilkunastu lat z włoskich zakładów wyjechał w rekordowej liczbie 6 milionów egzemplarzy. W 1995 roku zakończył staż produkcyjny we Włoszech. Oprócz Włoch i Polski produkcją Uno zajmowały się: Brazylia, Argentyna, Republika Południowej Afryki i Turcja. Z chwilą zakończenia produkcji Uno w Tychach obliczono, że na świecie powstało 8,5 miliona tych samochodów, co daje mu zaszczytne miano najpopularniejszego modelu Fiata na świecie. Niestety, nie zanosi się, by rekord ten mógł zostać pobity przez jakikolwiek inny pojazd tego producenta.