Fabryka MAZ

Po decyzji radzieckiego dowództwa przemysłowego w sierpniu 1944 roku, zakład został uruchomiony po zakończeniu II wojny światowej. Pierwszy model MAZ, MAZ-200, wszedł do produkcji w 1949 roku. Ciężarówka ta wykorzystywała silniki dwusuwowe zaprojektowane przez General Motors i była kontynuacją ciężarówki opracowanej przez Jarosławską Fabrykę Silników (YaMZ), która również budowała silniki. Później własne oryginalne silniki YaMZ zostały opracowane i wdrożone w serii MAZ500 , która została po raz pierwszy pokazana w 1955 roku, ale osiągnęła pełną produkcję seryjną dopiero w 1965 roku. W bezpośrednim sąsiedztwie zakładu MAZ zbudowano budynki mieszkalne, sklepy, przychodnie lekarskie, kina itp., zapewniając pracownikom zakładu lokalne (choć ograniczone) potrzeby. Na wielu budowach niemieccy jeńcy wojenni pracowali razem z białoruskimi robotnikami budowlanymi. Produkuje samochody ciężarowe o dużej ładowności, autobusy, trolejbusy, ciągniki siodłowe i naczepy do ciągników siodłowych oraz dźwigi. MAZ był i prawdopodobnie jest największym na świecie producentem TEL (Transporter-E rector-L aunchers) dla wielu mobilnych pocisków balistycznych na świecie, od MAZ-543 używanego do przenoszenia i wystrzeliwania Scuda B po 8-osiowy TEL Topol M. W 2020 r. mówiło się, że MAZ jest głównym dostawcą podwozi takich pojazdów armii rosyjskiej, jak wyrzutnie do Iskanderów-M i S-400, ponieważ krajowe rosyjskie produkty są stosunkowo niskiej jakości. 21 czerwca 2021 r. MAZ (a także jego dyrektor generalny Iwankowicz) został wpisany na listę sankcyjną Unii Europejskiej w związku z represjami wobec pracowników, którzy uczestniczyli w masowych protestach przeciwko autorytarnemu reżimowi Alaksandra Łukaszenki po kontrowersyjnych wyborach prezydenckich w 2020 r. Zgodnie z oficjalną decyzją UE, MAZ jest źródłem dochodów reżimu Łukaszenki. OJSC MAZ zaoferował swoje pomieszczenia i sprzęt do zorganizowania wiecu politycznego poparcia dla reżimu. Dlatego OJSC „MAZ” czerpie korzyści z reżimu Łukaszenki i wspiera go”. Ponadto Pracownicy OJSC „MAZ”, którzy brali udział w strajkach i pokojowych protestach po sfałszowanych wyborach na Białorusi w sierpniu 2020 r., byli zastraszani, a następnie zwalniani przez kierownictwo firmy. Grupa pracowników została zamknięta w pomieszczeniach przez OJSC MAZ, aby uniemożliwić im dołączenie do innych protestujących. W związku z tym MAZ odpowiada za represje wobec społeczeństwa obywatelskiego i wspiera reżim Łukaszenki. Tego samego dnia MAZ i Iwankowicz zostali również objęci sankcjami przez Kanadę. Później Szwajcaria również nałożyła sankcje na firmę i jej dyrektora generalnego. W marcu 2023 r. Departament Skarbu USA umieścił MAZ i Ivankovich na liście specjalnie oznaczonych obywateli i osób zablokowanych (SDN). W maju 2023 roku Ukraina nałożyła sankcje na elektrownię.

Stowarzyszenie składa się z właściwego zakładu MAZ, znajdującego się w Mińsku, który jest głównym przedsiębiorstwem stowarzyszenia, a także kilku przedsiębiorstw drugorzędnych:

ü  РУП «БААЗ» (w Baranowiczach)

ü  РУП «ОЗАА» (w Asipowiczach))

ü  РУА «КЗТШ» (w Żodino)

ü  РУП «Літмаш» (w Mińsku),

ü  ПРУП «ДЭМЗ» (w Dziażyńsku))

ü  РУП «СтройМАЗтрест» (w Mińsku)

W niektórych momentach swojej historii MAZ był „zjednoczony” z innym ciężkim koncernem samochodowym – BELAZ, również zlokalizowanym w obwodzie mińskim. W 1991 r. oddział specjalizujący się w ciężkich kołowych pojazdach wojskowych został wydzielony do osobnej firmy MZKT.  MAZ jest spółką w 100% państwową.

Autobusy miejskie MAZ  kursują m.in. na całej Białorusi, a także w Rosji, na Ukrainie, w Polsce, Rumunii, Serbii, na Łotwie i w Estonii. W Serbii, we współpracy z lokalną firmą BIK (Bus industries Kragujevac), uzgodniono produkcję autobusów zasilanych gazem o nazwie BIK-203, które bazują na platformie modelu MAZ-203. W 1997 r. wspólnie z firmą MAN powstała wspólna białorusko-niemiecka spółka JSC MAZ-MAN, która do 1998 r. rozpoczęła produkcję na pełną skalę pojazdów ciężkich, wykorzystując kabiny F90 MAN wprowadzone w 1986 r. i zastąpione w 1994 r. Podczas gdy produkcja ciągników dla handlu międzynarodowego z układami podwozia 4×2 i 6×4 była deklarowanym celem, rozwój przepisów dotyczących emisji spalin w UE sprawił, że stało się to iluzją.