MESSERSCHMITT BF 109F-4

RYS HISTORYCZNY:  Messerschmitt Bf 109 – niemiecki samolot myśliwski, podstawowy myśliwiec Luftwaffe podczas II wojny światowej. Pierwowzorem myśliwskiego Bf 109 był samolot opracowywany dla Rumunii pod nazwą M37. Podczas dalszych prac samolot nazwano Bf 108 i pod tą nazwą był produkowany. Bf 108 Taifun był dwumiejscowym samolotem komunikacyjnym. Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy (Reichsluftfahrtministerium) w 1933 złożyło zamówienie na nowy samolot myśliwski. Do prac projektowych, w których uczestniczyli Willy Messerschmitt, Robert Lusser oraz Hubert i Richard Bauerowie, przystąpiono wiosną 1934. Budowę pierwszego prototypu nowego samolotu oznaczonego V1 (V jak Versuchsmuster: egzemplarz doświadczalny) zapoczątkowano jesienią 1934 roku. Próby w locie z zablokowanym podwoziem chowanym rozpoczęto w maju 1935 roku. W pierwszym prototypie zastosowano angielski silnik Rolls-Royce Kestrel V12 o mocy startowej 695 KM (511 kW), napędzający dwułopatowe, drewniane śmigło o stałym skoku. Do ogłoszonego w tym czasie konkursu na samolot myśliwski stanęły cztery największe niemieckie biura projektowe zakładów lotniczych: Arado, Focke-Wulf, Heinkel i Bayerische Flugzeugwerke. Do dalszego rozwoju zakwalifikowały się konstrukcje biur dwóch ostatnich zakładów: He 112 i Bf 109. W czasie prób porównawczych obu prototypów Bf 109 osiągnął większą o 22 km/h prędkość maksymalną oraz większą prędkość wznoszenia. He 112 zyskał jednak bardzo pochlebne opinie pilotów, chwalących wygodną kabinę o bardzo dobrej widoczności, dobre prowadzenie tego samolotu podczas kołowania oraz lepszą zwrotność i lepsze właściwości pilotażowe. Pierwotnie przetarg rozstrzygnięto więc na korzyść zespołu Heinkla, lecz intrygi i przebiegłość prof. Willy’ego Messerschmitta przesądziły o kontynuowaniu prac nad prototypem Bf 109. Okazał się ostatecznie bardzo udaną konstrukcją, którą w przebiegu wojny można było stopniowo ulepszać. Np. prędkość maksymalna została zwiększona z początkowej 470 km/h do ponad 650 km/h. W późniejszym czasie zakłady Messerschmitt AG połączyły się z Bayerische Flugzeugwerke. Ogółem wyprodukowano około 33 000 Bf 109 różnych wersji

OPIS  : MESSERSCHMITT BF 109F-4

Bf 109 F (Friedrich) to następca wersji E z tym samym silnikiem w wersji DB 601E – produkowany od przełomu 1940/1941. Płatowiec zmienił jednak diametralnie wygląd zewnętrzny: zastosowano nowy kołpak śmigła, zmieniono całkowicie przednią część kadłuba stosując bardziej zaokrągloną osłonę silnika oraz zmieniono kształt skrzydeł z prostokątnych na zaokrąglone. Prędkość maksymalna na pułapie 6000 m wynosiła 635 km/h. Uzbrojenie stanowiły dwa MG 17 i jedno działko 20 mmMG 151. Początki wersji F datowane są na 1938 rok od rozpoczęcia produkcji wersji E, a pierwsze prace ruszyły jesienią 1939 roku. Wersja E okazała się rozwiązaniem połowicznym, gdyż do starego płatowca zastosowano nowy silnik. Konieczne było unowocześnienie procesu produkcji płatowca, jego aerodynamiki jak i samego montażu. Planowana produkcja Me 109F miała ruszyć wraz z końcem 1939 roku. Skonstruowano dwa prototypy doświadczalne. Oblatany został 26 stycznia 1939 roku. Rozpoczęto testy nowego nosa i ogona i skrzydeł samolotu. Przebudowa osłony miała za zadanie poprawić aerodynamikę oraz była konieczna ze względu na dłuższy silnik wraz z rezygnacją z mechanicznego rozruchu. Kolejne dwa modele doświadczalne powstały z przebudowania Me 109D i posłużyły wyłącznie do badań nowych instalacji silnika oraz chłodzenia. Stworzono nowe chłodnice cieczy znajdujące się pod skrzydłami, które były dwa razy szersze i niższe od tych zastosowanych w poprzedniej wersji samolotu. Posiadały nowoczesną dwuczęściową klapę regulującą dopływ powietrza. Zostały one zabudowane za chłodnicą, a dolna z nich była dodatkową klapą skrzydłową. Trudności w konstrukcji silnika, a także ostateczny montaż zaokrąglonych skrzydeł, który w efekcie musiał przystosować nowe uzbrojenie, spowodowały późne wdrożenie do produkcji.Do 1940 roku nie została wdrożona produkcja nowego uzbrojenia dla myśliwców, co dodatkowo opóźniło produkcję Me 109F. Messerschmitt podpisał kontrakt z Ministerstwem Lotnictwa Rzeszy. Zaplanowano początkowo stworzyć serię próbną piętnastu sztuk Me 109F-0 w okresie od listopada 1939 do kwietnia 1940 roku. Po złożeniu trzech samolotów program wersji F wstrzymano mimo planów produkcji seryjnej. W kwietniu 1940 roku zmontowano ze stworzonych części pierwszy Me 109F-1. Według zamówienia miało ich zostać wyprodukowanych 720 sztuk, z terminem odbioru październik 1940 roku. Projekt Friedricha został wznowiony, przy zastosowaniu nowych skrzydeł (okrągłe końcówki) z dostosowaniem slotów, lotek i klap. Powróciło zamówienie piętnastu sztuk próbnych w wersji Me 109F-0. Maszyny tej serii montowano w fabryce w Ratyzbonie. Wyposażone zostały w silniki DB 601A i DB 601N oraz jedna sztuka z silnikiem DB 601E. Powstało ostatecznie 19 sztuk serii F-0. Na podstawie umów z Ministerstwem Lotnictwa Rzeszy miano dostosować samolot do wariantów lekkiego (MG151/15 w kadłubie) i ciężkiego (MG FF/M w kadłubie). Z powodu problemów z silnikiem produkcja podzieliła się na cztery warianty:

F-1 – wersja ciężka, z silnikiem DB 601N

F-2 – wersja lekka z silnikiem DB 601N

F-3 – wersja ciężka z silnikiem DB 601E (następca F-1)

F-4 wersja lekka z silnikiem DB 601E (następca F-2)

Wariantem dodatkowym miała być wersja rozpoznawcza, której zamówiono początkowo 145 sztuk z 255 w wersji F-1 oraz 305 na 465 w wersji F-3. Jednak zapotrzebowanie na samolot bojowy było znacznie wyższe. Cena jednego Me 109F, wyniosła :

90 000 Reichsmarek – wersje F-1 i F-2 – produkcja 250 sztuk

70 000 Reichsmarek – wersje F-3 i F-4 – produkcja 450 sztuk

Średnia cena to 56 000 Reichsmarek przy zamówieniu 830 sztuk, co udało się uzyskać dzięki nowym technikom produkcji i zmniejszeniu czasu potrzebnego do zmontowania jednego samolotu – od 20 tysięcy do 9 tysięcy roboczogodzin dla wersji E oraz z 16 tysięcy do 7 tysięcy roboczogodzin dla wersji F. Wersja F w walkach frontowych posiadała przewagę tylko przez rok 1941, mimo długiej historii projektowania i wdrażania produkcji. Stworzono łącznie z prototypami 3400 sztuk Me 109F. 

ŹRÓDŁO : WIKIPEDIA