RAF 977 DM LATVIJA

RYS HISTORYCZNY : RAF-977 Łatvija – samochód użytkowy produkowany w latach 1958–1975 w ZSRR, przez łotewskie zakłady RAF. Podstawową wersją nadwozia był mikrobus do przewozu osób; budowano także typowe sanitarki oraz nieliczne wersje specjalistyczne. Pierwszym i zarazem głównym producentem mikrobusów w ZSRR była państwowa fabryka RAF w Rydze, w ówczesnej Łotewskiej SRR. Nietypowe dla centralnie zarządzanego przemysłu motoryzacyjnego ZSRR było to, że prace nad konstrukcją mikrobusu, opartego na podzespołach samochodu osobowego, rozpoczęto tam w latach 50. z własnej inicjatywy inżynierów fabryki, bez zlecenia ani finansowania ze strony władz, które w tym czasie dawały priorytet transportowi zbiorowemu opartemu na większych autobusach. Pierwszy model mikrobusu opracowano w 1957 roku; otrzymał on oznaczenie fabryczne RAF-10 od liczby przewożonych osób i nazwę Festiwal, nawiązującą do odbywającego się właśnie Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie. Konstrukcję przeprojektowano z użyciem nowocześniejszych podzespołów samochodu GAZ-21 Wołga, w tym silnika i zawieszenia przedniego, zmieniono też stylizację przodu i zamieniono dwuskrzydłowe drzwi z prawej strony przedziału pasażerskiego (jak w Volkswagenie) na pojedyncze wąskie. Władze przemysłu motoryzacyjnego zainteresowały się konstrukcją i zleciły następnie zakładom w Rydze dopracowanie mikrobusu, który w wersji seryjnej otrzymał znormalizowane oznaczenie RAF-977. Samochód otrzymał także nazwę Łatwija (po łotewsku: Latvija), oznaczającą: Łotwa. Osobliwością wśród radzieckich samochodów było to, że samochody RAF nosiły znak fabryczny RAF i nazwę Latvija zapisane literami alfabetu łacińskiego (używanego dla języka łotewskiego), zamiast urzędowej cyrylicy. Pierwsze 10 sztuk RAF-977 wyprodukowano w grudniu 1958 roku. Ponieważ zakłady RAF wywodziły się z zakładów remontowych i nie dysponowały odpowiednią bazą produkcyjną, początkowo produkcja była niewielka, prowadzona metodami pół-rzemieślniczymi i nie najlepszej jakości. Duże potrzeby w zakresie mikrobusów i karetek pogotowia spowodowały jednak rozbudowę zakładu i od jesieni 1961 samochody produkowano w nowo otwartym zakładzie w Rydze. Wyprodukowano i sprzedano około 110 000 sztuk tej wersji.

OPIS  : RAF-977 DM LATVIJA

Nowy samochód częściowo wzorowano na niemieckiej klasycznej konstrukcji VW Transporter T1, między innymi w zakresie sylwetki wagonowego samonośnego nadwozia. Ponieważ jednak samochód miał być oparty na podzespołach samochodu osobowego GAZ-M20 Pobieda, zastosowano zupełnie inny układ napędowy, niż w niemieckiej konstrukcji, z silnikiem z przodu, umieszczonym pod osłoną między kierowcą a pasażerem. Przez to, można było uzyskać równą podłogę i pełnowymiarowe drzwi w tylnej części. Ujemną cechą było natomiast zbytnie obciążenie przedniej osi. Łotewski mikrobus był też nieco większy i w swoich pierwszych wersjach zdecydowanie odróżniał się od Volkswagena stylistyką. Do Volkswagena nieco upodabniała go sylwetka, kwadratowe okna boczne z zaokrąglonymi rogami (o jedno więcej po każdej stronie), podłużne przetłoczenie pod linią okien, modne w tym czasie małe wygięte przyciemnione okienka na styku dachu i ścian oraz zastosowana pierwotnie dzielona szyba przednia, natomiast wyraźnie odróżniała go atrapa chłodnicy między reflektorami, z poziomymi ozdobnymi listwami. W 1968 roku wprowadzono do produkcji ostateczną wersję RAF-977DM, w której dla uproszczenia produkcji ujednolicono panele boczne nadwozia. W przedziale pasażerskim były odtąd po każdej stronie trzy duże okna, z odsuwanymi szybami, zamiast pięciu mniejszych okien; polepszyła się przy tym wentylacja i poszerzeniu (na szerokość okna) uległy prawe drzwi wejściowe. Przeprojektowano wnętrze, przez co zwiększono liczbę miejsc pasażerskich z 9 do 10 (miejsce po prawej stronie obok silnika, dalej dwa rzędy z podwójnym i pojedynczym siedzeniem każdy, oraz trzyosobowa kanapa z tyłu, na wysokości wnęk kół). Za tylnym siedzeniem był przedział bagażowy, dostępny przez tylne drzwi, otwierane na bok, z kołem zapasowym pod prawą ścianą. Konstrukcja RAF-977 była umiarkowanie udana, gdyż mimo ulepszeń, cały czas borykano się z wadami w postaci małej wytrzymałości samonośnego nadwozia i przeciążonej przedniej osi. Z tych powodów samochody te dość szybko zużywały się i wymagały kapitalnych remontów, szczególnie przy intensywnej eksploatacji. Wadami modeli poprzedzających model DM była też słaba wentylacja przedziału pasażerskiego i mało skuteczne ogrzewanie. Cechami ujemnymi było też słabe chłodzenie silnika, a w porównaniu z zachodnimi analogami także paliwożerny silnik benzynowy i większa masa własna.