URSUS C-385

RYS HISTORYCZNY  : Ursus C-385 – ciężki ciągnik rolniczy produkcji zakładów Ursus w Warszawie, konstrukcja Polsko-Czechosłowackiego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ciągników w Brnie. Produkowane przed opracowaniem tego modelu w zakładach Ursus ciągniki miały zbyt małą moc do obsłużenia dużych połaci ziemi. W ramach współpracy Polski i Czechosłowacji, w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych, działający w Brnie Polsko-Czechosłowacki Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ciągników (PCOBR) powstały na mocy umowy z dnia 27.08.1963 r. pomiędzy rządami PRL i CSRS rozpoczął prace konstrukcyjne nad ciągnikiem ciężkim, który otrzymał w Polsce nazwę NUR, a w Czechosłowacji URII Crystal, pod kierownictwem Czesława Sławskiego oraz Jaroslava Zezuli. Z okazji uruchomienia produkcji seryjnej ciągnika C-385 w lipcu 1969 roku w hali nr 67 fabrykę wizytował I Sekretarz PZPR – Władysław Gomułka i przybyły z przyjacielską wizytą bułgarski przywódca – Todor Żiwkow. W 1970 roku zbudowany został prototypowy ciągnik Ursus 1100 z andrychowskim licencyjnym silnikiem Leylanda SW-400. 2 listopada 1970 r. został wyprodukowany pięćsetny ciągnik C-385 zaś 15 marca 1971 r. – tysięczny. Ciągnik przeszedł większą modernizację w 1973 roku, wdrożoną do produkcji seryjnej w 1975, zmieniono wówczas silnik Z 7501 na Z 8001, zwiększając moc silnika z 76 KM do 82 KM. Wprowadzono skrzynię biegów umożliwiającą montaż przedniego napędu, wprowadzono wersję ciągnika z przednim napędem produkowanym w rumuńskim Uzina Tractorul Brașov oznaczaną Ursus C-385A. Wdrożono montaż silników 6-cylindrowych: Perkins 6.354 w ciągnikach Ursus C-3110 oraz Zetor Z8601 w ciągnikach Ursus 1201/Ursus 1204. Wdrażając zmiany w 1976 roku rozpoczęto produkcję wersji z turbodoładowanym silnikiem o mocy 100 KM (C-385 turbo). Fabrykę opuściło 9559 egzemplarzy tych ciągników, głównie wersji podstawowej. Analogicznym modelem był czechosłowacki Zetor 8011. Na początku lat 80. dokonano kolejnej modyfikacji zmieniając jednocześnie oznaczenia ciągników. Oznaczenie podstawowego C-385 zmieniono na URSUS 902.

OPIS  : URSUS C-385

Zewnętrzny wygląd został zaprojektowany przez czeskiego projektanta wzornictwa przemysłowego Otakara Diblíka. Wyraźne linie ostrych krawędzi dały czechosłowackiemu odpowiednikowi nazwę Crystal. Zamocowanie kabiny tych ciągników na gumowych amortyzatorach (silentblokach) tłumiących drgania i przenoszenie hałasu było pierwszym takim rozwiązaniem na świecie, współautorstwa inż. Jaroslava Zezuli, inż. Jiri Marka, inż. Gustawa Zbieca, oraz chronione prawem patentowym. Innymi chronionymi rozwiązaniami stworzonymi w brneńskim PCOBR były: „półoś napędzająca do pojazdów mechanicznych, zwłaszcza ciągników”, „niezależny hamulec ręczny do pojazdów mechanicznych, zwłaszcza ciągników”, „oś przednia resorowana do pojazdów mechanicznych, zwłaszcza ciągników”, „nadwozie ciągnika”, „hamulec tarczowy, zwłaszcza dla ciągników”, „hydrauliczne urządzenie regulacyjne, zwłaszcza do ciągników”, „urządzenie do napędu wału odbioru mocy pojazdów mechanicznych, zwłaszcza ciągników”. Produkcja ciągników ciężkich odbywała się na zasadzie kooperacji. Strona polska produkowała tylny most (w wydzielonym miejscu hali nr 67 montażu ciągników ciężkich w ZM Ursus), podnośnik hydrauliczny (Archimedes Wrocław), oś przednią nienapędzaną, które w ramach współpracy wysyłała do Czechosłowacji skąd otrzymywała skrzynię biegów (Závod 02 n.p. PRAGA v Lounech), silnik z osprzętem (Zetor Brno), zbiornik paliwa, przednią oś napędzaną. Ciągnik ten dał początek serii ciągników ciężkich 4 i 6 cylindrowych, bez doładowania i z doładowaniem, z napędem na 2 albo 4 koła (7 modeli). Ciągnik posiada 8-biegowa przekładnię mechaniczną, dodatkowa przekładnia redukująca pozwala na uzyskanie 16 przełożeń do przodu i 8 do tyłu; reduktor dwustopniowy niezależny, włączany dźwignią ręczną. To doskonały ciągnik zarówno do prac w rolnictwie, jak i transporcie. W latach 1975-77 przeprowadzono w Szwecji w Upsali w Statens Maskinprowningar (Państwowy Szwedzki Instytut Badań Maszyn) badania 3 egzemplarzy ciągników C-385, wyposażonych w kabiny. Każdy z nich przepracował w ich trakcie po ok. 1500 godz. zarówno na stanowiskach, jak i w polu., przy czym protokółowane były wszelkie usterki i naprawy. Następnie wykonano badania porównawcze ciągnika C-385 i czterech innych ciągników tej samej klasy: Ford 5000, Massey Ferguson 185S, Valmet 702 i Volvo BM t650. Obejmowały pomiary zużycia paliwa w funkcji mocy uciągu, hałaśliwości w kabinie i otoczeniu, najniższych temperatur uruchamiania silnika i średnich temperatur wewnątrz kabiny przy temperaturze otoczenia – 20C. Badania wykazały, że pod względem zużycia paliwa C-385 ustępował tylko ciągnikowi Massey Ferguson. Hałaśliwość wewnątrz kabiny była dla C-385 najniższa, natomiast w bezpośrednim otoczeniu najwyższa . Ciągnik C-385 ustępował również pozostałym ciągnikom pod względem łatwości uruchamiania przy niskich temperaturach i temperatury wewnątrz kabiny przy temperaturze otoczenia -20C. W podsumowaniu badań ciągnik C-385 uzyskał dobrą opinię. Była to opinia bardzo ważna, gdyż wydana przez niezależny instytut i która stwierdzała, że ciągnik C-385 należał pod względem właściwości do światowej czołówki wówczas produkowanych ciągników. Jak dobry był to ciągnik świadczy o tym, że był produkowany po pewnych modernizacjach do 1981 r. Modernizacje polegały przede wszystkim na zwiększaniu mocy silnika, a także wprowadzaniu modeli z napędem na obie osie. I tak powstały:

Ursus C-385A z napędem na obie osie produkowany od 1974 r.
Ursus 1201 z silnikiem o mocy 112 KM z napędem na oś tylną produkowany od 1974 r.
Ursus 1202 z silnikiem o mocy 112 KM i napędem na obie osie produkowany od 1974 r
Ursus 1604 z silnikiem o mocy 150 KM i napędem na obie osie produkowany od 1978 r.
Wszystkie te ciągniki bazowały na bloku napędowym C-385.