ZIS-101A

RYS HISTORYCZNY  : U podłoża powstania modelu ZiS-101 leżała próba skopiowania amerykańskiego samochodu luksusowego Buick 32-90 z 1932 roku, podjęta w tym samym roku przez zakłady Krasnyj Putiłowiec w Leningradzie. Próba ta jednak nie powiodła się z powodu wyboru zbyt zaawansowanej konstrukcji i małego doświadczenia zakładów, zajmujących się wcześniej produkcją traktorów. Na 1 maja 1933 roku zbudowano ręcznie sześć samochodów o oznaczeniu Ł-1 (Л-1), które zostały zaprezentowane w Moskwie, lecz były zawodne i nie nadawały się do produkcji. Dopracowanie Ł-1 powierzono moskiewskiemu zakładowi imienia Stalina (ZiS). Zakład ten otrzymał także jako wzór nowszy i prostszy model Buicka 57-90 z 1934 roku. 29 kwietnia 1936 roku przedseryjne ZiS-101 zademonstrowano na Kremlu Stalinowi, jako pierwszy samochód przedstawiony w ten sposób. Po zainstalowaniu nowych pras i uruchomieniu taśmy produkcyjnej, pierwszy seryjny samochód wyprodukowano 17 stycznia 1937 roku. ZiS-101 został zaprezentowany na salonie samochodowym w Paryżu . Ogólną wadą samochodu była zbyt wysoka masa i zbyt mała moc silnika, który nie zdołał osiągnąć zakładanej mocy 116 KM. Ulepszoną wersją, likwidującą część wad był ZiS-101A z 1940 roku, w którym zarazem nieco podniesiono moc silnika.

OPIS  : ZiS 101A

Zewnętrznie ulepszoną wersję, nazwaną ZiS-101A, wyróżniał aerodynamiczny przód – bardziej zaokrąglony  grill („maska”) i wydłużone obudowy reflektorów w kształcie łzy. Moc przenoszona była na oś tylną poprzez 3-biegową zsynchronizowaną skrzynię biegów. Zawieszenie przednie i tylne było zależne, z osiami sztywnymi na resorach wzdłużnych półeliptycznych, z amortyzatorami. Nadwozie było z blachy stalowej na szkielecie drewnianym (bukowym). Przednie drzwi otwierały się do przodu, tylne do tyłu, pozostawiając słupek środkowy. Samochód był siedmioosobowy; przed tylną kanapą były dwa rozkładane straponteny (przodem do kierunku jazdy). Podstawowym przeznaczeniem ZiSów-101 była służba w charakterze limuzyn dla funkcjonariuszy państwowych i partii komunistycznej. Jednakże, próbna eksploatacja w garażu specjalnego przeznaczenia (parku samochodowym Kremla) wykazała problemy z jakością i gorsze osiągi od samochodów importowanych, wobec czego nie były one używane przez najwyższe władze państwowe. Ulepszone ZiS-101A były już chętniej używane, w tym w garażu kremlowskim, ale w drugorzędnych rolach. Warto jednak zaznaczyć, że ani jeden reprezentacyjny samochód po ZIS-101 nawet nie zbliżył się do niego pod względem ilości i „popularności” – w ciągu następnych kilkunastu lat limuzyny zamieniły się w produkt jednostkowy i wreszcie stały się przywilejem sowieckich elit. ZIS-a 101 udało się wyprodukować w ilości 8752 sztuki, z czego niestety tylko około 600 zmodernizowanego ZIS-101A.